De Grenswachter

De Grenswachter

De Grenswachter is de naam van een ronde stenen korenmolen te Luyksgestel die in 1891 werd gebouwd. Het is een beltmolen.

De beltmolen, ook wel bergmolen genoemd, is een windmolen die staat op een natuurlijke of kunstmatig opgeworpen heuvel, de molenbelt genaamd, die de functie van de stelling bij een stellingmolen overneemt.

In de heuvel is aan twee zijden een doorgang (invaart genoemd) gemetseld, waardoor paard en wagen in zijn geheel voor laden en lossen in de molen binnen konden rijden en er aan de andere kant weer uit konden.

Beltmolens zijn meestal korenmolens en komen voor als houten achtkante molen, zoals op de foto in Nunspeet, maar ook als ronde stenen molen, zoals de Sint-Antonius Abt in Borkel, Holten's Molen te Deurne en de Leonardusmolen in Maasbracht. De molen met de hoogste molenbelt van Nederland is de Korenbloem te Ulvenhout. De oudste Nederlandse beltmolen is de Grafelijke Korenmolen te Zeddam, die al van 1441 dateert en tot het type torenmolen behoort.


Op deze plaats stond in 1644 al een standerdmolen. Deze brandde echter af in 1889. De toenmalige molenaar lustte wel een borrel en was in de schulden geraakt bij graanhandelaar Goossens uit Eindhoven. Deze was het die de grond verwierf en een nieuwe, stenen, molen liet bouwen. De molen kwam in 1892 in het bezit van de familie Van Grootel en bleef dat tot 1970, daarna werd ze eigendom van de gemeente Luyksgestel.

De molen stond bekend als De molen van Grootel ofwel De Zwarte Molen, daar molen De Deen als witte molen te boek stond. De naam De Grenswachter, verwijzend naar de nabijheid van de grens met België, werd pas in 1972 aan de molen gegeven.

De molen is nog in bedrijf, en wordt bediend door vrijwillige molenaars. Ze is te bezichtigen in combinatie met het nabijgelegen Bakkerijmuseum.

De molen heeft de status rijksmonument.


++++++++++++++++++++++++++++++++

Der Grenzwächter

Der Grenswachter ( Grenzschützer ) ist der Name einer runden Steinmühle zu Luyksgestel, die im Jahre 1891 gebaut wurde. Es ist eine Bergmühle.
( Weil auf einen kleinen Kunsthügel gebaut )

An dieser Stelle war schon eine Mühle im Jahre 1644. Allerdings brannte es im Jahre 1889. Die ehemalige Müller lustte etwas trinken und wurde von Eindhoven nach Getreidehändler Goossens verschuldet. Dieser war es, der das Land erworben und eine neue Steinmühle gebaut. Die Mühle wurde im Jahre 1892 in den Besitz der Familie van Grootel und blieb es bis 1970, dann wurde es in das Eigentum der Gemeinde Luyksgestel.

Die Mühle wurde als Mühle Grootel entweder schwarze Windmühle, Windmühle bekannt, weil Dane als weiße Mühle war in den Akten. Der Name Grenswachter Bezugnahme auf die Nähe der Grenze mit Belgien, wurde nicht in die Mühle 1972 gegeben.

Die Mühle ist noch in Betrieb und wird von ehrenamtlichen Müllern serviert. Sie kann in Verbindung mit der nahe gelegenen Bäckerei Museum zu sehen.

Die Mühle hat den Status eines Reichsmonuments.